हिमचुलीको खोलाबाट

 जगत प्रसाद आचार्य

हिमचुलीको खोलाबाट बगी दिए पनी
छाल बनि आइ दिनु किनार तिर अनि
त्यै किनारमा पर्खी बस्छु तिम्रै बाटो हेरी
नभुल्नु है मेरो कुरा तिमि नै हौ मेरी

त्यो बनमा फुल्छौ भने गुरास बनि फुल
तिमीलाई गुमाउनु नै मेरै थियो भूल
घास दाउराको निउ गरि त्यै बनमा आउछु
त्यै गुरासको रुखमा बसी तिम्रै गित गाउछु

मेरो लागि तिम्रो दिलमा खाली भए ठाउँ
भनि मात्रै देउ प्रिय कहिले देखि म आउ
बिपनिमा भन्छौ भने धेरै टाडाहामी जाउ
सपनीमा भन्छौ भने कति बजे भेट्न आउ

हाल दुबई

तिम्रो यादमा

कृष्णकला वनेम

तिम्रो यादमा हिजो आज आफै भित्र हराउछु
तिम्रो कोमल छाती भरी जही तही लहराउछु

सयौ डाडा पारी तिमी यादमा आउछौ मनभरी
कल्पनामा भेट्न आउछु यो मनको सागरतरी
आखाको नानीमा तिम्रो तस्बिर राखी सके
मुटुको पाना भरी तिम्रै नाम लेखी सके
तिम्रो यादमा ……………………………

जहा तिमी भए पनि धड्कि दिन्छौ छातीभरी
साथै तिमी नभए नि पाउछु सधै सपनाभरी
रोज्नु थियो एउटा मैले तिमीलाई रोजी सके
जुनी भरी जिउने मैले कसम खाई सके
तिम्रो यादमा ……………………………

8/27/2011,Saturday……

पत्रसाहित्य भाग - १

टंक सम्वाहाम्फे

प्रिय क्रिसा

नयाँ सन्दर्भको मझेरीबाट उज्यालो आभा सहितको अभिवादन

समयले मोड्दै ल्याउँदा यो मोडमा आईपुगेर जीवन र जगतलाई बुझ्ने प्रयास गर्दैछौ । हुन त हाम्रा पूर्खाहरुले पनि यो जीवन र जगतलाई आफ्नै ढङगले नबुझेका अवश्य होइनन् तर समयको अन्तरालसंगै ती बुझाईहरु फरक हुदै गएकाछन् । किनकी तिमीले र मैले भोग्दै गरेको जीवन र जगत त्यो पहिलेको समय भन्दा निक्कै भिन्न खालको छ । सोचाईमा उस्तै लागे पनि बुझाइले र भोगाईले ती फरक हुनुका रङगहरु देखि सकेका छौ । हुन त कतिलाई यी रङगहरुको अभास नभएको हुन पनि सक्छ । किनकी जीवन केवल कामसंग मात्रै,ब्यवहारसंग मात्रै,द्रब्यसंग मात्रै वा आफुले अरुलाई सम्वन्ध सेतुको हात नबडार्इ एक्लै अथवा आफ्नै मात्र सोचेर जीवन जीउदा भोलिका आपति दिनहरु एक्लै ब्यहोर्नु पर्ने हुन्छ । त्यसवेला मात्र आफन्त विनाको जीवन जीउनु कति पीरो हुन्छ भन्ने कुराको अनुभूत हुन्छ । त्यो हामीले जीउदै गरेको जगतमा नभएको होइन तर ती कुराहरु पाठको रुपमा सिक्दै पाईला अगाडी बढाउँनु एउटा साग्लो र चेतनशील मानिसको कर्तब्य पनि हो । खाली एउटा जीवन जीउनु मात्र जीवन अवश्य होइन र त्यसले समाजमा त्यति ठुलो महत्व पनि राख्दैन । किनकी मानिसले समाजमा सामाजिक भएर बाँच्नु पर्दछ अनि बाँच्नु सक्नु पर्दछ । यदि सामाजिक भएर बाँच्न सकिएन भने मानिस हुनुको अर्थ पनि रहदैन ।

मानिस मानिसको लागि,परिवारको लागि,समाजको लागि,देशको लागि अहिले आएर अन्तर्राष्ट्रको लागि पनि बन्न पुगेको छ । यसरी हरेक कुराको परिभाषा,ब्याख्या,बिश्लेषण,अर्थमा परिवर्तनको प्रकाशले पहिलेको भन्दा बेग्लै वा नविन बन्दै ,बनाउँदै ल्याएको छ र लगेको छ । जो हामी हरेक दिन ती क्षणहरु संग,परिस्थितीहरु संग हातेमालो गर्दै आईरहेका छौ । यो नयाँ समयसंग सम्झौता गर्दै हामी ती अवस्थाहरुको सामना गर्न तत्पर हुनु पर्दछ र भैरहेकाछौ । नत्र समयको धुलोले नराम्ररी पुर्न सक्दछ ।

जीवन जीउनको लागि त कर्तब्य संग,बिचार संग,भावना संग,मानवियता संगर्,दर्शन संग,सम्भावना संग,ब्यावहार संग, आत्मियता संग अथवा जीवनले पुरा गर्नुपर्ने सबै बिषयबस्तुहरुसंग गासीनु पर्दछ । यदि यी कुराहरु हामीले हाम्रो मार्गमा उठान गर्न सकेनौ भने कामहरु अधुरा हुन्छन् अनि हामी आफै पनि अधुरो नै रहन पुग्छौ । किनकी त्यहाँ बुझ्नु पर्ने,जान्नु पर्ने,भोग्नु पर्ने,देख्नु पर्ने,अनुभव गर्नुपर्ने कुरा छुट्दछन् । यी सबै महत्वपूर्ण तत्वहरु जीवनमा छुटे भने निश्चय नै अलङकार विहीन हुन्छौ अथवा अशोभनीय जीवन मात्र बाँच्न पुग्दछौ । एक जीवन वा एक जुनीमा ती हामीले सोचेका,भनेका,देखेका कुराहरु पुरा हुने छेकछन्द हुँदाहुँदै बेपर्वाह बन्नु हाम्रो ठुलो कम्जोरी हुन पुग्दछ । उपाय खोज्न नसक्नु,उपाय भेट्न नसक्नु,उपाय देख्न नसक्नु झन कम्जोरी माथीको अर्को कम्जोरी हो । हामीले जान्दाजान्दै वा थाहा पाउदा पाउदै आफ्नै बेहासीलाई पाल्नु जीवनबाट आफैलाई बाहिर पार्नु हो । यो जगतमा,यो जीवनमा अनेकौ विकल्पहरु हुँदाहुदै जीवन यति मात्रै हो भनेर अथवा सपना पनि यति नै मात्र हुन भनेर तिमीले आफैलाई किन नियन्त्रणमा लिन खोज्यौ ?र प्रकृतिको बिरुद्धमा किन उभ्यायौ क्रिसा ?

अहिले सम्मको जीव विज्ञानले पनि कुनै जीवजन्तु वा प्राणीहरुको जीवन यति र यस्तै हो भनेर किटान गर्न नसकेको अवस्थामा तिमीले किन जीवनलाई अन्तिम रुपमा सोच्यौ होला यहि आश्चर्य लाग्दछ मलाई । जीवशास्त्री चार्ल्स डार्बीनले भनेका छन् हरेक प्राणी त्यो समयसंग अनुकुल हुन आफ्नो स्वरुप र सीलस्वभाव परिवर्तन गर्दै लैजान्छन् । यो पाठ अलिकति तिमीले अध्यायन गरेको भए निश्चय नै यो समस्याको उपस्थित हुदैन थियो होला । मानिसले जीवन र सपनालाई यति नै हो भनेर कसैले जीउन र सपना देख्न छोड्दैनन् । किन तिमीले आफ्नै बिरुद्धका सोचहरु उभ्यायौ ? मानिसहरु आफ्नो संरक्षणको लागि के के गर्न चाहन्छन् । र साच्चै भन्ने हो भने आफ्नो बिरुद्धमा कसैले पाइला चाल्न सक्दैनन् । चाल्नु पनि हुँदैन ।

तिमीले सोच्यौ होला एक बिन्दुमा पुगेपछि रहरहरु ,इच्छाहरु,आकांक्षहरु अथवा जीवनले चाहेका सबै कुराहरु अर्को बिन्दुमा सर्दैनन् । तर तिमी अलिकति गलत मार्गमा रहेछौ । किनकी आफुले जीएको संसार नै सारा हो । आफुले देखे,भोगेका नै अन्तिम देखाई र भोगाई हुन् । तर त्यो तिम्रो भ्रम मात्र हो अथवा तिम्रो अज्ञानता हो । किनभने कुनै कुराको अन्तिम भन्ने कुरा हुँदै हुँदैन यो संसारमा । तर हामी भने अन्तिम सत्यको खोजीमा हुन्छौ । तर कसैले पनि अन्तिम सत्य देखेका,भेटेका,जानेका हुदैनन् । सानो अन्दाज मात्र गर्ने गरीन्छ त्यहि हो कि भनेर । आज तिमीले जीएको संसार भन्दा अर्को संसारको किन कल्पना गर्दैछौ । अर्को यात्राको, बिचारको, भावनाको,चाहनाको,इच्छाको किन आकांक्षा राख्दैछौ ? त्यो वेला त्यहि र त्यति नै सारा ठानी दिँदाको परिस्थितीले आत्मग्लानीमा पक्कै परेका छौ होला ।

भ्यागुताले कुवा भित्र रहदा कुवालाई सम्पूर्ण संसार ठान्दछ तर जव कुवा भन्दा बाहिर निस्कदछ तव मात्र अर्को ठुलो,राम्रो,फराकिलो,रङगीन संसार देख्न पुग्दछ । र उसले हिजोको भोगाई र सोचाईबाट पाश्चताप महसुस गर्न पुग्दछ । हो आज त्यसरी नै जीवनलाई,संसारलाई बुझ्न नसक्नुले यो दुर्गती भोग्न विवश हुनु परिरहेको छ । तिमीले सोच्यौ होला त्यसवेला ठिक गरे तर आज त्यो कर्म बेठीक भएको छ । आजको यो गतिशील समयले एकछेउमा ठीक भएको बिषयवस्तु अर्को छेउमा पुग्दा बेठीक भैसकेको हुन्छ । हामीले आजको परिवर्तीत समयलाई आत्मसाथ गर्न सकेनौ भने अत्यान्तै ठुलो गलतको ब्लाक होलमा फस्न सक्छौ जस्ले हामीलाई सिनित्तै निली दिन्छ र हाम्रो अस्तित्वको अन्त्य भैदिन्छ । हामीले आफ्नै खुट्टामा बन्चरो हानेर घाइते बन्नु छैन । तर आज तिमी आफ्नो गलतमा प्रायश्चित गरी रहेकी छौ होला । गलत पछिको समयलाई सच्याउँन निक्कै गाह्रो हुन्छ तर केहि हदसम्म सच्याउँन नसकिने भने पक्कै होइन । अव आउँने नयाँ समयलाई हामीले र्स्पर्श गर्न नयाँ बिचारसंग,जीवनसंग अथवा नयाँले बाधेर ल्याएका सबै अन्तरबस्तुहरुसंग परिभाषीत हुन सक्नु पर्दछ । सार्थक जीवन जीउँनको लागि समयमा नै सोचविचार गरेनौ भने बाँच्ने ठाउँहरु आफै साँघुरीएर जान्छन् । अध्यायनसंगको अनुभवले नयाँ चेतनाको अभिवृद्धि हुन्छ । हामीलाई नयाँ चेतनाको अवश्यक पर्दछ । चेतना जीवनको मुल प्रवाह हो । चेतना जीवन यात्राको उज्यालो प्रकाश हो । जस्को उज्यालोले एउटा सुनिश्चित बाटोमा निर्धक्क पाईला बढाउँन सक्दछौ । हामीले नयाँ जीवन जीउनको लागि आफुलाई चाहिने पुराना आधारहरु लिदै नयाँ समयको यानमा चढेर अगाडी बढ्नु उचित हुन्छ । अव हामीले यहि उचित अवधारणाहरु अवलम्वन गर्दै नयाँ जीवनको खोजीमा पछि नपर्न आग्रह गर्छु क्रिसा तिमीलाई ।

जीन्दगी भित्र

सुरेश सुब्बा

जीन्दगी भित्र जेलिएको यो जीन्दगी ।
दुःखै दुःख र पिडाहरुमा पिल्सीएको यो जीन्दगी ।
कहिले तिम्रो यादहरुमा अल्झील्छ यो जील्दगी ।
कहिले तिम्रो तस्बीरहरुमा बल्झीन्छ यो जीन्दगी ।

सँगसगै मर्नेबाच्ने कसम खाएको यो जीन्दगी ।
बाचा र बन्धनले नछेकीदो रहेछ यो जीन्दगी ।
न त सँगै मर्न नै सक्यो यो गीन्दगी ।
न त सँगै बाच्न नै सक्यो यो जीन्दगी ।

जीन्दगीको कथा अन्त्य भएको यो जीन्दगी ।
सँगै या एक्लै जीउनु नै रहेछ यो जीन्दगी ।
तिम्रो अनुपस्थितमा आत्तिएको छ यो जीन्दगी ।
तिम्रो सम्झनामा तड्पिएको छ यो जीन्दगी ।

मर्नु र बाच्नुको दोसाधमा छ यो जीन्दगी ।
सधैसधै आँशुमा डुबेको छ यो जीन्दगी ।
थाहाँ छैन् कति बाच्छ अब यो जीन्दगी ।
थाहाँ छैन् काहाँ र कहिले मर्छ यो जीन्दगी ।

जीन्दगी बिनाको जीन्दगी भएको छ यो जीन्दगी ।
सदा सदाको लागी टाढीए छ तिम्रो त्यो जीन्दगी ।
के नै गर्न सक्छु र एक्लीएको छ यो जीन्दगी ।
अर्को जन्ममा भेट्ने आसामा जीएको छु यो जीन्दगी ।।।

गीत

कृष्णकला वनेम

बधाई छ तिमीलाई ,हासी खुशी बाच ,
पिरतीको दुनियामा ,रमाई तिमी नाच ,,

देवीदेउता सङ्ग पनि ,म त यही भाक्छु ,
तिम्रो नया जिन्दगीको ,सधै खुशी माग्छु ,,
अतित भुलाई आउने दिनको ,गर्नु सामना ,
तिम्रो नया जोडीलाई ,मेरो शुभकामना ,,
बधाई छ ………………………………

तिमी जहा रमाउछौ ,त्यही मेरो लाख ,
नछुटोस कहिल्यै पनि ,शुन्दर तिम्रो साथ ,,
अजम्बरी माया बनोस ,मेरो यही प्राथना ,
तिम्रो नया सन्सारलाई ,मेरो शुभकामना ,,
बधाई छ ………………………………

8/21/2011,Sunday………………

पेन्सनको सोच पालेकै हुँ!

किरण पौड्याल

लो. से. आ. जस्तै कठोर, परीक्षा मैले पनि दिएकै हुँ
विकासको सुइँको नदिए पनि, सपना मैले बेचेकै हुँ
सोझा, साधा, लाटा जनता, ढुङ्ग्रोमा झ्वाम्मै हालेकै हुँ
चुनावी जात्रा नजिते पनि, नियुक्ति बलियो पाएकै हुँ |

नागरिक भोकै जिय नै पनि, ५ तारे होटेल धाएकै हुँ
जनता नै सबै नांगिए पनि, आफ्नो त जोहो गरेकै हुँ
सडकमा अनाथ कापें नै पनि, महलमा रात काटेकै हुँ
शिक्षामा ताल्चा लागे नै पनि, आफ्नो त विदेश पठाकै हुँ ||

हस्ताक्षर समेत नआए पनि, तलब र भत्ता बुझेकै हुँ
चप्पलै पहिला नलाए पनि, चिल्ला कारमा चढेकै हुँ
लाज नै मर्दो दबाई किनी, शोधभर्ना पुरै पाएकै हुँ
भन्दछ अनपढ कसले मलाई, यस्तामा शास्त्री गरेकै हुँ |

शिक्षित, विद्वान, अनुभवी, माथि तान्डव नृत्य गरेकै हुँ
राणा र पंचे नभए पनि, राज्यको भोग गरेकै हुँ
लोकतन्त्र सर्वत्र लिलामी गरि, भरपुर रजाइँ गरेकै हुँ
संबिधान नदिने नियति ढाकी, हदम्याद पुरै तन्काकै हुँ ||

पांच वर्ष तान्न कसरत गर्दै, सिंगजुरो मैले खेलेकै हुँ
नाटक अनेक, चल खेल गर्दै, यहाँसम्म अलि धानेकै हुँ
निबृतिभरण, पेन्सन मिठो, मैले नि खान खोजेकै हुँ
अन्तिम ईच्छा केवल एक, पेन्सनको सोच पालेकै हुँ |

 कुवेत
रचना -२३ अगस्ट २०११

शहिद म

किरण पौड्याल

छाती तिम्रा टेक्ने पाईला, हिंडे काटी म
बनि सैनिक राष्ट्र सिङ्गै, हिंडे लडी म
भूमि युद्ध, मैदान क्रान्ति, हिंडे दौडी म
आँखा काला, नियत खराब, हिंडे फोडी म |

काटी मुण्डा, बनि चण्डी, हिंड्थें गर्जी म
खुँडा, भाला, कर्द गर्जन, सिंहनादै म
बाण तिखा, गोलि ताता, थाप्थें छाति म
बिछ्याई लहु भेल सरि, बढ्थें उर्ली म ||

निर्मित नेपाल लडी मैले, भएँ धुलो म
बलिदानै उपहास, भएँ पात्र म
युद्ध मेरा बिलिन कता, देख्छु आज म
पुछ्ने सिन्दुर छोरो आफ्नै, जल्छु भित्र म |

हाँसी खुशी बेच्छन आमा, भएँ बिबस म
रुन्छिन आमा कोक्याउँदै, हुन्छु पिडित म
छैनन कोहि सुन्ने उनको, तड्पिई बस्छु म
मलामी छन् खुशी सारा, भएँ अबोध म ||

कुलंघार, कलंक नै, बुझ्छु हावि म
रगत मेरो शहिदको, भएँ पानी म
इतिहासमा धमिराको, भएँ धुलो म
पन्छ्याईएको, बिर्सिएको, भएँ शहिद म |

कुवेत
रचना: २१ अगष्त २०११

कल्पनामा सधै

कृष्णकला वनेम

कल्पनामा सधै आउने, राजकुमार छ एउटा,
पुजा गर्छु मनमन्दिरमा, तिमी मेरो देउता,,

भीडमा होस एकान्तमा, तिमी मात्रै आउछौ,
सपनी होस बिपनीमा, लुकामारी खेल्छौ,,
अघी पछी सङ्गै हिड्ने, राजकुमारलार्इ भेट्दा,
कल्पनाको मिठो तृष्णा, तिमी सङ्गै मेट्दा,,

कल्पनामा ………………………………

भमरा भै मनको बागमा, आई भुन्भुनाउछौ,
बैशालु यि दिलको ढोका, तिमी ढकढकाउछौ,,
हजारौमा रोजे तिमीलाई, राजकुमार एउटा,
नजाउ टाढा कहिल्यै, मुटु हुन्छ चोईटा,,

कल्पनामा ………………………

6/13/2011,Monday….

नसोध मलाई

 

 

 

 

 

 

 

 

 

लोकेश याक्थुङ्बा

 

नसोध मलाई मेरो खबर्,जसोतसो बाचेकै छु

मुटु माथि ढुङ्गा राखी,कहिलेकाही हाँसेकै छु

टुट्नु थियो टुट्यो नाता,अतित अब नबल्झाउ

पुग्नु छ धेरै टाढा मैले,दोबाटोमा नंअल्झाउ

तिमीले दिएको चिनो त्यो,संगालेर राखेकै छु

मुटु माथि ढुङ्गा राखी,कहिलेकाही हाँसेकै छु

अन्जानैमा भेट भए,नबोलिकन तर्की जानु

नजर हाम्रो जुधेमा,नजिने झै फर्की जानु

सयौ चिरा यो मनलाई,जसोतसो गाँसेकै छु

मुटु माथि ढुङ्गा राखी,कहिलेकाही हाँसेकै छु।

ताप्लेजुङ्

भुत्ते मन्त्रीहरु र जेष्ठ १४ गते

टंक सम्वाहाम्फे

सारा नेपाली जनताको
सपना बोकेर
देशको उच्च ओहदामा आसीन
प्रधानमन्त्री ज्यू
मन्त्री ज्यूहरु
सभासद् ज्यूहरु
पार्टीका नेता र कार्यकर्ता ज्यूहरु
तपाईहरुलाई थाहा छ
हामी जनताको मत पाएर
त्यहाँ पुग्नु भएको
कति समानुपातीकको घोडा चढेर
सांसद भवन देख्नु भएको
हामी जनतालाई पनि
थाहा छ
कति माननिय ज्यूहरु
राजनितीको र नजानेर
मन्त्री हुनु भएको
कतिले राजनितीलाई खेती गरेर
किसान बनाउँनु भएको
तर खोई कहाँ चल्दैछ
तपाईको राजनिती ?
त्यो हामी जनतालाई थाहा छैन
किनकी सांसद भवन छिरेपछि
जनताको पसीनालाई
बाज्दै जुझ्दै बाडी खाएको
हामी प्रत्यक्ष देख्दैछौ
हामी प्रत्यक्ष बुझ्दैछौ
सायद त्यसैले होला
तपाईहरुले गर्ने राजनिती त
भारतले पो गर्दोरहेछ
चीनले पो गर्दोरहेछ
अर्कै गोलार्द्धको देश
अमेरीकाले पो गर्दोरहेछ
हामीलाई थाहा छ
साङलोमा बाधिएको कुकुर
केवल झम्टिन सक्दछ
तर त्यसले टोक्न सक्दैन
त्यस्तै तपाई पनि पार्टी भित्रको
प्रतिवन्धित मान्छे
जनतालाई ठुल्ठुलो भाषण दिन शिवाय
जनतालाई ठुल्ठुलो सपना देखाउँन शिवाय
अरु के गर्न सक्नु हुन्छ र ?
पार्टी विभाजन गरेर
जनतालाई भाग,भाग लगाएर
जनमस्तिष्क विभाजन गर्दै हुनुहुन्छ
जनमत चिर्दैहुनुहुन्छ
जनबिचार फार्दै हुनुहुन्छ
कसैलाई कम्युनिष्टमा
कसैलाई कांग्रेसमा
कसैलाई फोरममा
अथवा दर्ता भएका सबै पार्टीहरुमा
आवद्ध हुन विवश बनाउँनु हुन्छ
नेता ज्यू
मन्त्री ज्यू
के यसरी नै जनतालाई
अनिर्णयको वन्दि बनाएर देश चल्छ त ?
के यसरी नै सम्विधान बन्छ ?
के यसरी नै नितीनियम बन्छ ?
तपाइलाई थाहा छ
आज नयाँ नेपालको नयाँ सम्विधान जारी हुने मिति
२०६८ साल जेष्ठ १४ गते शनिवार
खोई कहाँ जारी भो त्यो सम्विधान ?
के हामी जनतालाई
सम्विधान चाहिँदैन ?
नितिनियम चाहिँदैन ?
देश चाहिँदैन ?
हामी देशवासी सवैलाई
नयाँ सम्विधान चाहिएको छ
तर खोइ नयाँ सम्विधान
प्रधानमन्त्री ज्यू
मन्त्री ज्यूहरु
सभासद् ज्यूहरु
पार्टीका नेता र कार्यकर्ताज्यूहरु
त्यो ओहदाको कसम खाएर
आफ्नो जिम्मेवारीको प्रतिवद्धता गरेर
देशको विधायीका बन्नु भएको
हामीलाई थाहा छ
तर तपाईहरु त
भुत्ते पो हुनुहुदो रहेछ
नालायक पो हुनुहुदो रहेछ
अयोग्य पो हुनुहुदो रहेछ
किनकी तोकिएको मितिमा
नयाँ सम्विधान जारी गर्न सक्नु भएन
नेपाल र नेपालीको
भविष्य र आशा बोकेर
आफ्नो असक्षमता प्रदर्शन गरी सक्नु भो
तर पनि अझै त्यसलाई
निर्णायक तहमा पुर्याउँने काम
तपाईहरु कै हो
नयाँ नेपालको परिकल्पना गरेर
संघीयताको वकालत गरेर
आत्मनिर्णयको वाचा वाँधेर
देशलाई देश बनाउँने अठोट लिएर
जव काठमाडौ पस्यौ
तव आफ्नो अञ्चल,जिल्ला विस्र्यौ
तव आफ्नो गाउघर,आफन्त विस्र्यौ
तव आफ्नो प्रतिवद्धता विस्र्यौ
अनि नयाँ सम्विधान वनाउँनै विस्र्यौ
ए !भुत्ते प्रधानमन्त्री ज्यू
ए !भुत्ते मन्त्री ज्यूहरु
ए !भुत्ते सभासद् ज्यूहरु
ए !भुत्ते पार्टीका नेता र कार्यकर्ता ज्यूहरु
अव तपाईहरुले देश वनाउँनु हुन्न
नयाँ सम्विधान वनाउँनु हुन्न
शान्ति,अमनचयन कायम गर्नु हुन्न
बरु देशको आर्थिक भण्डार रीत्याउनु हुन्छ
देशको जल भण्डार बेच्नु हुन्छ
अन्य देशसंग आफूले चाहे जस्तै
घातक सम्झौता गर्न तयार बन्नु हुन्छ
हामीलाई थाहा भैसक्यो
भुत्ते खुकुरीको नियती बोकेर
भस्मे फाड्न अवश्य सकिन्न
जनतालाई झुक्याएर
सत्ता सम्हाल्न सकिन्न
हामीले बुझी सक्यौ
तपाईहरु सबै भुत्ते खुकुरीहरु
वेअर्थ त्यो ओहदामा बस्न सुहाउँदैन
ओर्ल ओहदाको कुर्सीबाट
अव हामी नागरिक शासक बन्नेछौ
अव नेपाली जनता मिलेर
नेपाल आमाको निर्माण गर्नेछौ
केहि काम गर्न नसक्ने
ए !भुत्ते प्रधानमन्त्री ज्यू
ए !भुत्ते मन्त्री ज्यूहरु
ए !भुत्ते सभासद् ज्यूहरु
ए !भुत्ते पार्टीका नेता र कार्यकर्ता ज्यूहरु
यो माटोले तिमीहरुलाई श्राप दिनेछ
हामी जनताले दण्ड दिनेछौ
त्यसको भागेदार यिनै भुत्तेहरु हुनेछन् ।

तिम्रो माया

कृष्णकला वनेम

तिम्रो माया पाउन चाहेर पनि सकिन जिउदोमा

मरेको दिन एक चिम्टी सिन्दुर भर्दिनु सिउदोमा

जुन् दिन् देखे तिमिलाई मैले मात्रै चाहीरहे

कहा थियौ तिमी तर जहि तही खोजिरहे

जति टाढा भए पनि आउनु मेरो मलामीमा

मरेको दिन एक चिम्टी सिन्दुर भर्दिनु सिउदोमा

तिम्रो माया……………………………

अर्पण गरी जिन्दगी मेरो तिम्रै यादमा बाचीरहे

मरी जाने चोला रहेछ जिबन बाचुन्जेल पर्खिरहे

रोपी देउ फुल एउटा म जलेको खरानीमा

मरेको दिन् एक चिम्टी सिन्दुर भर्दिनु सिउदोमा

तिम्रो माया……………………………

फक्ताङ्गलुङ्गको छोरो म

सुरेश सुब्बा

फक्ताङ्गलुङ्गको छोरो म
परदेशीनुको पिडा सँगै,
हङ्गकङ्गको मङकीहिल अनि,
बेलायतको अक्सफोर्ट कम्युनिटीहल
र याहाँका चिसो हावा चल्ने चाउरीहरुबाट ।
हरेक चार्डपर्वहरुमा ।
आ-आफ्नो बिधिहरुबाट ।
आ-आफ्नो परम्परालाई सम्झदा,
मैले आफ्नो धर्म सँस्कार
र सँस्कृतिहरु नियालेको छु ।
तोङ्गबा याङ्गबेन किनीमा अनि
याःलाङ्ग केलाङ्ग माँङ्गलाङ्ग
र हाक्पारे सँगै पालाम ख्याली
सबै सबै सम्झेको छु ।
सहिदहरुको सन्तान म ।
बिश्वयुद्धका सहिदहरुलाई सम्झदै,
जापानको नागासाकी हिरोशिमा,
हङ्गकङ्गको ताम्मी, क्यासीनो लाईन,
सातिन लगायत नेपाल र बिश्वको
धेरै ठाउँहरुबाट पूर्खाहरुको समाधी
स्थलमा पुगी, हरेक पूर्खा दिवशमा
आ-आफ्नै ठाउँहरुबाट
आ-अफ्नै पूर्खाहरुलाई सम्झदा
मैले आफ्नै पूर्खाहरुको समाधीमा
दुर्इ थुङ्गा फूल र श्रद्धाको
दुर्इ थोपा आँशु चढाएको छु ।
लिम्बुवानको छोरो म ।
अब त आफ्नै तरार्इका फाँटहरु
अनि बिजयपुर आम्बेपोजो र कुम्मायक
कुस्शायक डाँडाहरु फेदाप, सुदाफ,आठर्राई
घुङसा लेलेप र सिनाम तेल्लोकहरु घुम्दै,
अरुण, कोशी, मेचि, मेवा मैवा
र काबेली नदीहरुको चिसो पिउदै,
माईबेनी, त्रिशाली, युवामेला,
पोखरी, मदन मेला हुँदै, पुशेमेला
पुगेर फिलिङ्गे र सिन्कीको अचार
सँग तोङ्गबा जाड, आलुको तरकारी
अनि चाम्रे खाजा खादै,साम्याङ्गफूङ्ग,
लाङ्गबाङ्गी र यार्ङ्गइच्छेको हार लाउने
सोल्टीनीहरुसँग एक पल्ट
धान नाची दिने मन छ ।
किसानहरुको छोरो म ।
अब त आफ्नै हिमाल, पाहाड,
लेक, बेँशी र डाँडापाखाका खर्कहरु
अनि चौरी गोठका सेर्पा सार्इला,
भैसी गोठका डाँगी माईला, गाई
गोठका गुरुङ्ग दाई, कुलुङ्ग भाई
र भेँडा बाख्रा गोठलाहरु अनि
तान बुन्ने सुब्बेनी दिदी, बालीघरे
काईला लगायत सबै सबैसम्म
पुग्ने अनि रमाउने मन छ ।
यसपाली त एकजोर खाडीको
दौरा सुरुवाल सँगै एउटा
ढाकाको टोपी लगाउने मन छ ।
बीरहरुको सन्तान म ।
अब त दुःखै दुःख अनि
पिडाहरुमा पिल्सीएको लिम्बुवानको
गाउँ बस्तीहरु भित्र बेवारीस
बनकाडा र उन्यूघारीहरुले
छोपिएका काङ्गसोरे, सिरीजङ्गा,
फाल्गुनन्द र र्इमान सिँ
लगायतका समाधीहरुमा
पुगेर उहाँहरुको कार्यको उच्च
सम्मान गर्दै, भित्री आत्मादेखि
दरिलो सलाम गर्दै, बाकी कार्य
पुरा गर्ने बाचा सँगै श्रद्धाको
दुर्इथोपा आँशु अनि अजम्बरी
फूल रोपी दिने मन छ ।

कोसीस

डम्वर खड्का

माया यति महँगो हुन्थ्यो भने माया नै लाउने थिइन
भुलेर पनि सामु तिम्रो म आउदै आउने थिइन

सानै देखि तिमीलाई आँखाको नानीमा लुकाए
मेरो मन-मन्दिरमा हरपल तिमीलाई सजाय
एकछिन मलाई नदेख्दा तिमी छट्पटिने गर्थ्यौ
सपनीमा पनि कहिले कही मेरै नाम लिने गर्थ्यौ

बालापनको चोखो-माया लाई कसरी भुल्न सक्यौ
बदलिएछ तिम्रो आचरण तिमी पनि बद्ली सक्यौ

जीवनको मोडमा यस्तो होला भनेर सोचिन
यी आँखाले तिमी बाहेक अरुलाई कहिले रोजिन
पल भरमा नाता यसरी तोडेर जानेलाई
भेट्दा के भनि बोलाउनु मैले तिमीलाई

तिमी बिना पनि अब म बाच्ने कोसिस गर्छु
आशु लुकाएर पनि हाँस्ने कोसिस गर्छु

राजगढ,मोरंग

तिम्रो मुस्कान

टंक सम्वाहाम्फे

मेरो सारा जीन्दगी
तिम्रो एक न्यानो मुस्कानमा
तिम्रो एक सुमधुर मुस्कानमा
अल्झीएको रहेछ
किनकी तिमीले मुस्कुरार्इ दिएपछि
अनायासै मेरो सारा जीन्दगी
मुस्कुरार्इ दियो
अझ तिमी मुस्कुरायौ
म झन धेरै मुस्कुरार्इ दिए
त्यसैले त मुस्कानमा जीन्दगी अल्झीएको रहेछ ।
मुस्कान बाँच्नुको साहरा
मुस्कान हाँस्नुको लहरा
जस्ले वेरीएर मनहरु हाँस्छन्
जस्ले जेलिएर तनहरु नाच्छन्
त्यसैले त मुस्कानमा प्रेम रहेछ ।
तिमीले अलिकति मुस्कुराएका पलहरुले
जीन्दगी जीउन सजिलो भएको छ
यदि ती तिम्रा मुस्कानहरु
मेरो यादमा नबाँची दिएको भए
मेरो आँखामा ननाची दिएको भए
म यो जीन्दगी कसरी जीउँन सक्थे होला र ?
तिम्रो मुस्कान छ र त
मेरो जीन्दगी पनि छ ।
आज मैले विरानो ठाउँबाट
तिम्रो तस्विरमा त्यहि मुस्कान देखे
जहाँ तिमी उसरी नै मुस्कुरार्इ रहेकी छौ
जसरी मोनालीसा मुस्कुराएकी छे ।
हो तिमीसंगको भेटमा
मुस्कुराएका पलहरु
उस्तै उस्तै लागि रहेको छ
सायद गाढा झझल्कोले हो की ?
वा सम्झनाका छालहरु उर्लिएर आएको हो
केहि थाहा छैन
तर तिमी उसरी नै मुस्कुराई रहेकी छौ
विगतका रोमाञ्चक क्षणहरु
आज आलो भएर मनभरी झ्याङगीएको छ
हुन त कहिले पो यो मनबाट
हुन त कहिले पो यो हृदयबाट
ती स्मृतिहरु ओझेल परेका छन् र ?
वरु झन झन जीवित हुँदै गएका छन्
तिम्रो मुस्कान र मेरो जीन्दगी
अथवा मेरो जीन्दगी र तिम्रो मुस्कान
उस्तै उस्तै भएर बाँची दिएको छ
यदि तिम्रो मुस्कुराहट
मेरो हृदयको पानाहरुमा नमुस्कुराउनु हो भने
मेरो सारा जीवन
अधेरीमा विलाउन सक्थ्यो होला
तर त्यहि एक मुस्कानको उज्यालोले
जीवनका उकाली ओरालीहरु नाघी रहेछु
जीवनका आरोह अवरोहमा बाँची रहेछु
यदि तिमी नमुस्कुराउनु हो भने
मेरो मन मुस्कुराउँदैन
मेरो काम मुस्कुराउँदैन
मेरो यात्रा मुस्कुराउँदैन
मेरो सारा जीन्दगी मुस्कुराउँदैन
मेरो संसार मुस्कुराउँदैन
त्यसकारण तिम्रो मुस्कान
मेरो जीन्दगीको उज्यालो हो
चाहे तिमी जहाँ मुस्कुराउ
तस्विरमा वा साँच्चै मुस्कुराउ
केहि फरक पर्दैन
किनकी ती सवै मुस्कानहरु
मेरा लागि समान छन्
तसर्थ म तिम्रो मुस्कानलाई प्रेम गर्छ
तिम्रो मुस्कान विनाको जीन्दगी
अधुरो नै हुनेछ
मधुरो नै हुनेछ
किनभने तिम्रो मुस्कानमा
जीवन जीउने शक्ती रहेछ
मेरो साहस
मेरो उच्छ्वास
तिम्रो सुमधुर मुस्कानले डोर्याएको रहेछ
अव म कसरी भनौ तिम्रो मुस्कानमा
मेरो जीन्दगी अल्झेको छैन भनेर
सायद तिमीलाई लाग्दो हो
मुस्कानमा जीन्दगी कसरी अल्झीन्छ ?
तर त्यहि अल्झेको हुँदोरहेछ जीन्दगी
किनकी तिम्रो एक न्यानो मुस्कानमा
किनकी तिम्रो एक सुमधुर मुस्कानमा
मैले आफ्नो सारा जीन्दगी पाए
मैले आफ्नो सारा संसार पाए

मायाँको आभाष र उत्प्रेरणा

करिना सुब्बा

शून्य अनि अन्धकार झैं लाग्थ्यो
यो संसार
यो सारा जीवन
किनकी उजाड लाग्थ्यो वनजंगल
काहाली लाग्थ्यो औसीका अधेरी रातहरु
विना रङगको लाग्थ्यो फूलहरु
देवता विनाको लाग्थ्यो मन्दिर
किनभने वाञ्चित थिए म मायाँबाट
साथमा भएर पनि पाएकी थिइन
बाँचेर पनि जीउँदो थिइन
खित्का छाडी छाडी हाँसेर पनि
ओठमा साँचो मुस्कान थिएन
तर यो सुनसान र अन्धकार झै लाग्ने संसार त
धेरै उज्यालो पो रहेछ
कति झीलीमिली पो रहेछ
रङगीन रङगीन दुनिया पो रहेछ
हिमाल,समुद्र,नागवेली खोलानाला
र प्रकृतिले भरीएको सुन्दरता पो रहेछ
जव थाहा पाए
तिम्रो चोखो मायाँ र न्यानो साथ
तव मैले यो संसारको उज्यालोलाई थाहा पाए
उजाड लाग्ने ती वनजंगल
साँच्चै हरीयालीले भर्भराउँदो रहेछ
त्यहाँ त अनेकौ भाका फेरि फेरि
चिर्विराउँने चराचरुङगी रहेछन्
प्रेम जीएका
अनेकौ जीवजन्तुहरु रहेछन्
त्यहाँबाट त स्वच्छ हावापानी पो
पाईदो रहेछ
यो त हाम्रो संसारको
अति मनमोहक गहना पो रहेछ
जव थाहा पाए
तिम्रो चोखो मायाँ र न्यानो साथ
तव यी मेरा विव्हल भएका मनहरुलाई
संगालेर हातेमालो गरायौ
अंगालेर जीउँने उत्प्रेरणा दिलायौ
काहाली लाग्थ्यो औंसीका
अधेरी रातहरु
तर त्यो अधेरी आकासमा त
चम्किदा रहेछन् करौडा ताराहरु
मुस्कुराउँदो रहेछ जुन
रमाउँदा रहेछन् लाखौ जुनकिरी
फूल्दा रहेछन् काँडे फूलहरु
फक्रिदा रहेछन् पारीजातहरु
जव थाहा पाए
तिम्रो चोखो मायाँ र न्यानो प्रेम
तव सम्हाली दियौ
छत्ताछुल्ल भएका यी मेरा भावनाहरुलाई
विना बषन्तको फूलबारी त
झनै मनोरम पो रहेछ
त्यहाँ फूल्दा रहेछन् सप्तरङगी फूलहरु
भुनभुनाउँदा रहेछन् अनेकौं भमराहरु
रमाउँदा रहेछन् अनेकौं पुत्तलीहरु
फुर्फुराउँदा रहेछन्
नाच्दा रहेछन्
मनै मगमगाउँने गरी
ती फूलहरुले वास्ना छरीदिदा रहेछन्
जव थाहा पाए
तिम्रो चोखो मायाँ र न्यानो प्रेम
तव अविरल वगेका
यी नयनका आसुँहरु
तिमीले पुछि दियौ
देवता विनाको शुन्य मन्दिर त
अनेकौं सिंगमरमरले जोडिएको पो रहेछ
र त्यहाँ भित्र कलात्मक
राधाकृष्णको मूर्ति रहेछ
जहाँ लाखौ दियोहरु बल्दा रहेछन्
सयौं घण्टीहरु बज्दारहेछन्
लाखौं फूलका गुच्छाहरु चढार्इदा रहेछन्
अगरवत्तिहरु बालिदा रहेछन्
मन्दिरको मनमोहकता र पवित्रताले
अनेकौं तीर्थयात्रीहरु आउँदारहेछन्
जव थाहा पाए
तिम्रो चोखो मायाँ र न्यानो प्रेम
तव तिमीले जीउँदो लाश जस्तो
मेरो जीवन सम्हालेर
संगसंगै हाँस्ने बाचा गर्‍यौ
संगसंगै बाच्ने नाता गास्यौ
अनि यो रङगीन दुनियामा
असीम असीम मायाँ दिएर
मलाई बाँच्ने शाहस दिलायौ

नशालु छ हेरार्इ

करिना सुब्बा

नशालु छ हेरार्इ तिम्रो बोल्छौ मीठो बोली
सुनाई दिन्छौ काखमा राखी दिलको कुरा खोली

तिमी मेरो मनमन्दिर तिमी मेरो मनको राजा
कहिले लान्छौ डोली चढार्इ साथमा पञ्चे बाजा
कोमल मनमा थापी दियौ पीरतीको झोली
सुनाई दिन्छौ काखमा राखी दिलको कुरा खोली

हेरी दिन्छु चोरी तिम्लाई घुम्टोबाट साँझमा
पछ्यौरी खोली ओठ चुम्दा पार्दो हौ लाजमा
एक अर्काको नाम लेख्यौ हाम्रो हात खोपी
सुनाई दिन्छौ काखमा राखी दिलको कुरा खोली

जीवनमा साथ

करिना सुब्बा

जीवनमा साथ दिने वाचा गर्यौ किन
डोर्याएर बिच बाटोमा साथ छोड्यौ किन

जस्तो परिवेशमा पनि साथ दिन्छु भन्थ्यौ
बिर्सीयौ तिमीले भने मरी दिन्छु भन्यौ
यो मनमा चोट दिन मायाँ लायौ किन
डोर्याएर बिच बाटोमा साथ छोड्यौ किन

चोट लागे तिमीलाई दुख्छ मलाई भन्थ्यौ
चाहयौ भने तिमीलाई जुन टिप्छु भन्थ्यौ
हृदयमा नाम लेखि मेटी दियौ किन
डोर्याएर बिच बाटोमा साथ छोड्यौ किन

रेखा दृष्टि

लोक सिंगक

रेखा दृष्टिहरु
उभिएका छन्
यथार्थ रेखीय भुगोलमा
खोल्न-
क्षितिजहरुको वास्तविक प्रतिवेदनहरु
बादलको रंगिन इतिहासहरु
अहोरात्रिका यथार्थ कथाहरु
बत्तिमुनि अध्याराका झंकारहरु
त्यस्तैं दृष्टि रेखाहरु पुगेका छन
यद्घ बिभिसिका-
हैटिहरुमा, काबुलहरुमा
कस्मिरहरुमा, गाँजा क्षेत्रहरुमा
युगिन शान्तिका प्रवचनहरुसँग
रेखा दृष्टिहरु
निरंकुशतामा चोटिलो बाण हुन
विभिधतामा एकताको विभिसिका हुन
र समानताको असारहरुमा
आलि लगाऊने बाउँसे हुन
जे होस रेखा दृष्टिहरु
जोडिएका छन-
मानव जीवनसँग
मानव विकास र इतिहाससँग
हिटलरहरु/मुसोलिनीहरुसँग
कार्लमाक्सहरुसँग
र धेरैं वाद र विचारहरुसँग
फरक यति छ
कुसैलाई थाहा होला कसैलाई नहोला
कुनै प्रष्ट देखिएला कुनै नदेखिएला
कुनै शसप्त सम्बन्धहरुमा मात्रहोला
भने कुनै आध्यात्मसँग जोडिएको होला
रेखा दृष्टिहरु
कग्निटिभ डोमाइनहरु हृन्
साइकोमोटर डोमाइनहरु हृन्
किनकी
सम्बन्ध छ यसको
तनहरु देखि मनहरु सम्म
मनहरु देखि तनहरु सम्म
अ भनौं
भवसागर मनोविज्ञानहरुसँग
कुनै रेखा दृष्टिहरु
उदाउछन् सूर्यसँगैं
अस्ताउछन् सूर्यसँगैं
कुनैं सेन्ट्रि बस्छन् निस्पट अध्यारोमा
अझ
पानीमा-जल सेन्ट्रि
जमिनमा-थल सेन्ट्रि
वायुमा-वायु सेन्ट्रि
चुमेर निस्सीम क्षितिजहरु
यहाँ रेखा दृष्टिहरु पर्छन्
उस्तैं-उस्तैं गरी
हर्कवीर र माइकल ज्याक्सनहरुमा
कछाड र दोचाहरुमा
बर्का र पछ्यौंरीहरुमा
भेदभाबका आँखाहरु हुन्नन्
समान छन् रेखा दृष्टिहरु
क्रिसमसहरुमा
न्हूदया भिन्तुनाहरुमा
चासोक तङ्नामहरुमा
ल्होसारहरुमा
अनि सोनाम लोसारहरुमा
त्यसैंले
रेखा दृष्टिहरु-
पहिचानका धरोहर हुन्
समानताका जड शुत्र हुन्
सहिष्णताका खानि हुन्
र शान्तिको दृष्टिहरु हुन्

रेखा सम्वन्ध

टंक सम्वाहाम्फे

रेखा त्यहाँबाट यहाँ सम्म
कोरीएर आएको रहेछ
किनकी मैले रेखालाई सुम्सुम्याउँदा
त्यहि कुरा थाहा पाए
एउटा विन्दु अनेकौं रेखा
र अनेकौं रेखाका अनेकौं विन्दुहरु
जहाँ उहिलेबाट अहिले सम्म
अहिलेबाट उत्तर भविष्य तिर
विद्यमान हुँदै जाने यी रेखाहरु
जन्मेपछि कहिल्यै मेटिदैन रहेछन्
किनभने जुनवेला परिकल्पना गरिएका
ती रेखाहरु
आज पनि उस्तैरुपले वाँचेकाछन्
सायद भोलिपनि त्यसरी नै वाँच्नेछन्
एवम रीतले नयाँ रेखाहरु कोरीन्छन्
र मेट्न खोजिन्छन्
तर ती रेखाहरु कहिल्यै मेटिदैनन्
मान्छेहरुले पुरानो रेखालाई मेटेर
त्यहि नयाँ रेखाको इतिहास रेखाङकन गर्न खोज्छन्
तर इतिहास कहिल्यै मेटिदैन
रेखा इतिहास हो
भूत,वर्तमान र भविष्य हो
किनकी यहि रेखाले हरेक समयको
निर्धारण गर्दछ
त्यसलाई र यसलाई जोड्ने
मलाई र उस्लाई जोड्ने
अथवा एकले अर्कालाई जोड्ने
त्यो रेखा नै हो
कसैलाई थाहा होला
कसैलाई नहोला
त्यो केवल चेतनाको उचाईले चुम्ने कुरा हो
तर रेखाको वास्तविकतालाई
यसरी नै बुझ्ने प्रयासमा जुटेका हुन्छौ
यहाँ रेखालाईनबुझ्न सकिन्छ
तर नकोर्न सकिदैन
यहाँ रेखालाई नदेख्न सकिन्छ
तर अस्विकार गर्न सकिदैन
किनभने मानिसको जन्मसंगै
त्यो रेखाको जन्म भैदिन्छ
र क्रमश बालक देखि वृद्धसम्म
वृद्धदेखि उसको मृत्यु सम्म
रेखाहरुले अस्तित्व जमाउँछन्
त्यसकारण
रेखा – विचार/प्रतीक/आयाम
रेखा – समय/तरल/मिथक
रेखा – दर्शन/जीवन/चिन्तन
रेखा – अस्तित्व/आवाज/ब्रम्हाण्ड
भएर यहाँ वाँची दिएको छ
यी रेखाहरु एकपछि अर्कोमा
जोडिन पनि सक्छन्
नजोडिन पनि सक्छन्
किनभने जति पनि रेखाहरु कोरीएका छन्
ती सवै वेग्ला वेग्लै हुन्
कुनैमा समानता हुँदैन
तर ती सवै रेखा कै परिभाषाले समेटिएका हुन्छन्
रेखा सम्वन्ध
कसैसंग टुटेको हुँदैन
कसैसंग छुटेको हुँदैन
मात्र नदेखिएका हुन सक्छन्
मात्र नभेटिएका हुन सक्छन्
त्यो भेटिएर,देखिए पछि
आफै जोडिदै जान्छन्
आफै कोरिदै जान्छन्
तसर्थ हामी रेखासंग
कहिल्यै असम्वन्धित हुन सक्दैनौ

झस्किन्छु

करिना सुब्बा

झस्किन्छु तिम्लाई सम्झी अधेरी त्यो रातमा
संसारलाई बिर्सी दिन्थे तिम्रो त्यो साथमा

मीठो गीत सुनाउँथ्यौ छाती माथी टाँसी
मायाँ गरि सुम्सुम्याउँथ्यौ मेरो केश रासी
ओठहरु चुमी दिन्थ्यौ गोधुली त्यो साँझमा
संसारलाई बिर्सी दिन्थे तिम्रो त्यो साथमा

छुट्यौ हामी वाध्यतामा मीठो माया साँची
वैशालु यी तृष्णा अनि चाहनालाई वाँधी
पर्खाई पनि मीठो लाग्छ तिम्रो त्यो यादमा
संसारलाई बिर्सी दिन्थे तिम्रो त्यो साथमा

रेखा दृष्टि

लोक सिंगक

रेखा दृष्टिहरु
उभिएका छन्
यथार्थ रेखीय भुगोलमा
खोल्न-
क्षितिजहरुको वास्तविक प्रतिवेदनहरु
बादलको रंगिन इतिहासहरु
अहोरात्रिका यथार्थ कथाहरु
बत्तिमुनि अध्याराका झंकारहरु
त्यस्तैं दृष्टि रेखाहरु पुगेका छन
यद्घ बिभिसिका-
हैटिहरुमा, काबुलहरुमा
कस्मिरहरुमा, गाँजा क्षेत्रहरुमा
युगिन शान्तिका प्रवचनहरुसँग
रेखा दृष्टिहरु
निरंकुशतामा चोटिलो बाण हुन
विभिधतामा एकताको विभिसिका हुन
र समानताको असारहरुमा
आलि लगाऊने बाउँसे हुन
जे होस रेखा दृष्टिहरु
जोडिएका छन-
मानव जीवनसँग
मानव विकास र इतिहाससँग
हिटलरहरु/मुसोलिनीहरुसँग
कार्लमाक्सहरुसँग
र धेरैं वाद र विचारहरुसँग
फरक यति छ
कुसैलाई थाहा होला कसैलाई नहोला
कुनै प्रष्ट देखिएला कुनै नदेखिएला
कुनै शसप्त सम्बन्धहरुमा मात्रहोला
भने कुनै आध्यात्मसँग जोडिएको होला
रेखा दृष्टिहरु
कग्निटिभ डोमाइनहरु हृन्
साइकोमोटर डोमाइनहरु हृन्
किनकी
सम्बन्ध छ यसको
तनहरु देखि मनहरु सम्म
मनहरु देखि तनहरु सम्म
अ भनौं
भवसागर मनोविज्ञानहरुसँग
कुनै रेखा दृष्टिहरु
उदाउछन् सूर्यसँगैं
अस्ताउछन् सूर्यसँगैं
कुनैं सेन्ट्रि बस्छन् निस्पट अध्यारोमा
अझ
पानीमा-जल सेन्ट्रि
जमिनमा-थल सेन्ट्रि
वायुमा-वायु सेन्ट्रि
चुमेर निस्सीम क्षितिजहरु
यहाँ रेखा दृष्टिहरु पर्छन्
उस्तैं-उस्तैं गरी
हर्कवीर र माइकल ज्याक्सनहरुमा
कछाड र दोचाहरुमा
बर्का र पछ्यौंरीहरुमा
भेदभाबका आँखाहरु हुन्नन्
समान छन् रेखा दृष्टिहरु
क्रिसमसहरुमा
न्हूदया भिन्तुनाहरुमा
चासोक तङ्नामहरुमा
ल्होसारहरुमा
अनि सोनाम लोसारहरुमा
त्यसैंले
रेखा दृष्टिहरु-
पहिचानका धरोहर हुन्
समानताका जड शुत्र हुन्
सहिष्णताका खानि हुन्
र शान्तिको दृष्टिहरु हुन्

गजल

इप्सुल मगर

सम्झना गर्दा तिम्रो एकान्तमा टोलाई रा' छु
कल्पना गर्दा तिम्रो विन्ति सुन वोलाई रा' छु

कहिले कहि भेट्दा पनि गाह्रो मान्छौ वोल्न किन
सत्य तिम्लाई मायाँ गर्छु भन्न म डरार्इ रा' छु

नभने नी बुझी देउ न प्रिये मनको ब्यथा
साँच्ची प्रिय यादमा मुटु मैले जलाई रा' छु

एकहोरो हो की मायाँ निष्ठुरी झैंलाग्छ कहिले
तैपनि तिमी पाउने आशा मनमा झुलाई रा' छु

तिमी नै हौ सवथोक मेरो नभन्दिनु होइन
त्यसैले त लक्ष्य भेट्न पाईलाहरु डोरार्इ रा' छु

समय र रेखाहरु

टंक सम्वाहाम्फे

जव समयसंगै रेखाहरु
कहि सामान्य
र कहि असामान्य हुदै दौडिन थाल्छन्
तव त्यसको आकृति र प्रकृतिसंग
रुमल्लिन पुग्छौ
अनि युक्लिड बनेर
रेखिय बिचारहरुको जन्मलाई
बिश्लेषण गर्न थाल्दछौ
त्यतिले मात्र नभएर
पाइथागोरसको ज्यामितिय रेखाहरुबाट
स्वयम सिद्ध तथ्यको खोजी गर्दै
जीवनका नयाँ तथ्यहरु
निरन्तर खोतल्न थाल्दछौ
के हामी युक्लिडको
रेखिय बिचारहरु संग मात्रै
सहमत छौ र ?
के हामी पाइथोगोरसको
ज्यामितिय तथ्यहरु संग मात्रै
अंगालिएका छौ र ?
पक्कै हामी यी बिचारहरु संग मात्रै
सहमत छैनौ
किनकी हामीसंग पनि बिचारहरु छन्
किनकी हामीसंग पनि तथ्यहरु छन्
त्यो वेलाको समय रेखा
र यो वेलाको समय रेखामा
निश्चय नै धेरै फरकहरु जन्मि सकेका छन् ।
लाग्दछ हरेक प्राणीका
आ आफ्नै रेखाहरु हुन्छन्
जहाँ उनीहरुको जीवन यात्रा
शुरुआत भएर अन्त्य हुँदछ
र हामी मान्छेहरुको
चेताना/ यात्रा
गन्तब्य/सपना
बिचार/भावना
र जीवन
सवैको बेग्ला बेग्लै हुन्छन् ।
यहाँ कतिलाई हामी
सामान्य रेखाभित्र पाउँछौ
यहाँ कतिलाई हामी
असामान्य रेखाहरुको कोणमा भेट्दछौ
यहाँनेर यसरी रेखाहरु
विभाजित भएर गएकाछन्
समयसंग
परिस्थितीसंग
बिचारसंग
अथवा रेखासंग जोडिएका अनेकौ कुराहरुसंग
के त्यसो भए समयसंग
रेखा हुन्छ त ?
वास्तवमा समय भन्दा यताका रेखाहरु
हामी देख्दछौ
हामी अनुभूत गर्दछौ
त्यसैले त रेखाहरुबाट सम्मोहित भएका हुन्छौ
समय भन्दा उताका रेखाहरु
अदृश्य छन्
तर समयलाई छिचोलेर
यहाँ सम्म आई पुग्दा
अनायासै रेखामा
पाइताला उचालि रहेका हुन्छौ
त्यस कारण समय र रेखाहरु
हाम्रो जीवनसंग गाँसीएर बाँचि रहेकै हुन्छन् ।

रचना काल - २०१०/१०/२९

आई दियौ

करिना सुब्बा

आई दियौ मायाँ लिई बैशाकको हुरी भई
छार्इ दियौ आँखा भर रिंगीचंगी सपना भई

पहाड तिमी वनि देउ हिउँ वनि छोपी दिन्छु
किनार भई साथ देउ सागर वनि चुमी दिन्छु
वजाई दियौ वासुरी मन छुने धुन भई
छार्इ दियौ आँखा भर रिंगीचंगी सपना भई

वषन्त तिमी वनि देउ फूल वनि फूलि दिन्छु
रात भई साथ देउ जुन भई चम्कि दिन्छु
वहि दियौ सीतल मनमा विहानीको पवन भई
छार्इ दियौ आँखा भर रिंगीचंगी सपना भई

रेखा संसार

लोक सिंगक

सुन्यमा विन्दुबाट शुरुभएर
रेखाहरु
भुगोलमा व्यप्त छन्
पर्दाले छेक्दैंन रेखा
रेखाहरुको
पर्दा अगाडि, पर्दा पछाडि
सम्बन्ध उस्तैछ
-बादलसँग
-मानवसँग
-अरुसँग
-या भनौं सबैसँग
थाहा छैन हामीलाई रेखा सागर
जताततै रेखै रेखा
यानेकी संसारनै अनुबन्ध छ
रेखाहरुबाट-
आर्किमिडिजको सिद्घान्त
आइज्याक न्यूटनको सिद्घान्त
अल्बटआइन्सटाइनको सिद्घान्त
रहन सक्दैनन् टाढा
त्यस्तै बाधिएको छ पनि
मथिङ्गलमा
विगत, वर्तमान र भविष्यका
दस्तावेज प्रश्तुत भईरहेको बेला
रेखा सम्बन्धछ
कल्पना-यथार्थसँग
यथार्थ-कल्पनासँग
प्रत्यक्ष र अप्रक्ष रुपमा
त्यस्तै यथार्थमा-
रेखाहरु
रेटिना र वस्तुको सम्बन्ध जस्तैं
ढुङ्गा र माटोको संयोजन जस्तैं
अपरिहार्य छ
भनौं कल्पनामा
काल्पनिक रेखाहरु हुन्छन्
यथार्थमा
यथार्थ रेखाहरु हुन्छन्
रेखाहरु छन्
कल्पना भन्दा पनि पर
भावना भन्दा पनि पर
तर कुन रेखाले जीवन सम्बन्ध राख्दछ
र कुन रेखा घातकछ
थाहा हुदैन अर्कै कुरा हो
तर रेखाबाट जन्मिएर
हामी रेखामा उभिएका छौं
जुन रेखाहरु-
अनन्त सम्म छन्
नदेखिने तर महशुस गर्न सकिने
देखिने तर महशु गर्न नसकिने
दृश्य , अदृश्य, सुषुप्त रुपमा
भौतिक-अभौतिक
यत्र-तत्र सबैतिर

खिचे तस्विर

करिना सुब्बा

खिचे तस्विर तिम्रै लागि हृदयमा सजाउ
अंगालोमा बाँधी मलाई मिठो गीत सुनाउ

हुरी आउदा पहाड बनि मलाई छेकी देउ है
घाम लाग्दा बादल बनि सीतल र्छाई देउ है
फूलि दिए तिम्रै लागि फूलवारीमा सजाउ
अंगालोमा बाँधी मलाई मिठो गीत सुनाउ

फूल हुँ म टिपी लान्छन् काँडा बनि देउ है
मुटु भित्र मेरो मायाँ साँची राखी देउ है
सपनी हुँ तिम्रो लागि निदरीमा सजाउ
अंगालोमा बाँधी मलाई मिठो गीत सुनाउ

एकान्तमा एक्लै

करिना सुब्बा

एकान्तमा एक्लै एक्लै हाँस्न थालेकी छु
मुटु भित्र तिम्रो मायाँ साँच्न थालेकी छु

लाज लाग्छ कता कता तिम्लार्इ सम्झी दिदा
पहिलो भेटमा तिमीसंग न्यानो मायाँ साटी दिदा
वन पाखामा तिम्रै गीत गाउँन थालेकी छु
मुटु भित्र तिम्रो मायाँ साँच्न थालेकी छु

फूल टिपी मेरो शीरमा तिम्ले सीउरी दिदा
मेरो उजाड संसारमा तिमी आर्इ दिदा
जुनेली तिम्रै छायाँ देख्न थालेकी छु
मुटु भित्र तिम्रो मायाँ साँच्न थालेकी छु

गीत

करिना सुब्बा

गोदाबारी फूलबारीमा पहिलो मायाँ साट्यौ
दुर्इ आत्माको मिलन संगै संसारलाई भुल्यौ

सिरीरी बताससंगै हाम्रो मायाँ उड्दै थियो
कोइलीको भाका संगै हाम्रो मायाँ गाउँदै थियो

शिशिरको उजाडमा पनि बषन्त झैं हरियाली थियो
दुर्इ आत्माको तृष्णा मीठो प्रेममा लिप्त थियो

जुन पनि हामीलाई देखि लजाएको थियो
हिमाल पनि हामीलाई देखि मुस्कुराएको थियो

हाम्रो चोखो मायाँ संगै धड्कन बढ्दै थियो
प्रकृतिले पनि हामीलाई चिहाई रहेको थियो