Sep 29, 2008

लु..अव नयाँ यात्राको सुरुआत गरौ यहिवाट


टंक सम्वाहाम्फे

लु..अव नयाँ यात्राको सुरुआत गरौ यहिवाट
यो वाटो
खुलेको आजै हो
हिजोसम्म हामीले निर्वाध हिड्न पाउँने
यो वाटोलाई
मिचिएको थियो क्रुरताले
रोपीएको थियो संगीनले
छोपीएको थियो हिंसाले
त्यसैले चाहेर पनि
हिड्न सकेनौ यो वाटोमा
र पुग्न सकेनौ गन्तब्यहरुमा
यसरी निरिहताको शिकार भएर
सहिरह्यौ अन्याय अत्याचार
सदियौं सम्म
किनकी षड्यान्त्रको विरुद्घमा
हामी एकजुट हुन सकेका थिएनौ
तर ढिलै भएपनि
सुनामी छाल वनेर उर्लिदिदा
परिवर्तीत भएको छ इतिहास
तोडीएकाछन् पुराना छेकवारहरु
चुडीएकाछन् कुसंस्कारका साङलाहरु
त्यसैले त यो वाटो
निर्वन्ध भएकोछ
लु..अव नयाँ यात्राको सुरुआत गरौ यहिवाट

यदि हामीले ती पर्खालहरु
हिजै भत्काउँन सकेको भए
हिजै नाघ्न सकेको भए
यो यात्रा
निक्कै टाढा पुगी सक्थ्यो
तर यो वाटो युगौ देखि
वाधिएको थियो दासत्वले
जेलिएको थियो आतङ्कले
थिचिएको थियो कुसंस्कारले
त्यसैले यी पर्खालहरु नाघ्न
हामीले के सहेनौ
हत्या वलत्कार अपहरण
यातना प्रताडना जेलनेल
सहनु पर्ने सवै सह्यौ
खप्नु पर्ने सवै खप्यौ
तर हाम्रा वाटाहरु खुलेनन्
त्यसै ज्वालामुखी झै
ताता विचारका लाभाहरु लिएर
विस्फोटित भई दियौ
तव हाम्रा वाटाहरु हाम्रै भए
अहिले हामी हाम्रै वाटामा छौ
अहिले हामी चाहेको वाटामा छौ
लु..अव नयाँ यात्राको सुरुआत गरौ यहिवाट

यो वाटोको लागि
जव हामीले अधिकार खोज्दै गयौं
तव वाटो छेक्ने तगाराहरुले
खित्का छोड्दै हाँसे र भने
अव यति नै हो तिमीहरुको यात्रा
अव यति नै हो तिमीहरुको भाग्य
अव यति नै हो तिमीहरुको जिवन
त्यसवेला हामी
अधिकार माग्नु भन्दा
खोस्न हतारिएका थियौं
अजेय शक्तिको हतियारले
त्यो तिनीहरुलाई थाहा थिएन
अन्तत ती सवै वडारिए
अन्तत ती सवै नासीए
हाम्रो अग्नि जस्तै शक्तिपुञ्जले
त्यसैले यो वाटोमा हिड्न
अव कुनै व्यवधान छैन
तिमी हामी सवै हिड्न सक्छौ
ठुलो सानो सवै हिड्न पाउँछौ
आआफ्नै पाईलाले हिड्न सक्छौ
स्वतन्त्रता पूर्ण उपयोग गर्न सक्छौ
किनकी यो वाटोमा
हाम्रो पूर्खादेखि अहिले सम्मको
रगतको खोला वगेको छ
त्यसैले यो वाटो सवैको हो
लु..अव नयाँ यात्राको सुरुआत गरौ यहिवाट

सदियौ देखि वन्द रहेका
यी ढोकाहरु खुलेकाछन्
भर्खरै खुलेको यो नयाँ वाटो हो
त्यसैले हामी यो वाटोका नयाँ यात्री हौं
यहाँ नयाँ दृश्यहरु देखिरहेकाछौ
यहाँ नयाँ कुराहरु छोईरहेकाछौ
यहाँ नयाँ परिस्थिती भोगीरहेकाछौ
जस्ले नयाँ अनुभव वटुलीरहेछौ
तर पनि यो नयाँ वाटो हो
यहाँ चुनौतिहरु हुनसक्छन्
यहाँ जोखिमहरु आउँन सक्छन्
अनेकौ वाधाका पहाडहरु उभिन सक्छन्
यर्सथ ती सवै अड्चनहरुको सामना गर्दै
यात्राहरु अगाडी वढाउँदै लैजानु
हाम्रो दायित्व हो
हामीले यस्तै चुनौतिहरु चाहेका थियौ
हामीले यस्तै खतराहरु मोल्न खोजेका थियौ
आज यथार्थ भएर
उभिदिएको छ
तर हामी सुरक्षित यात्राको
तयारीमा जुटेकाछौ
त्यसैले यो वाटोमा
निशन्देह ,निर्भय भएर
आआफ्नै पाईतालाले हिडे हुन्छ हरेकले
आआफ्नै अस्तित्व जोह गरे हुन्छ हरेकले
आआफ्नै विचारको घर वनाए हुन्छ हरेकले
आआफ्नै अधिकार सदुपयोग गरे हुन्छ हरेकले
किनकी हामी सवैले वनाएको
साझा वाटो हो
लु..अव नयाँ यात्राको सुरुआत गरौ यहिवाट

Sep 23, 2008

श्रद्धान्जली अग्नीशिखा......

हस्त गौतम मृदुल

स्तब्ध पारी अबसान भयौ, शोकमा डुबाइ।
संधैका लागी छोडेर गयौ, यो मन रुवाइ।।
असैहय क्षेति भोगेर पनि रित्तता भर्दैन।
बिधिको बिधान यस्तै नै रैछ टारेर टर्दैन।।
भाग र भोग यत्ति नै रैछ, सुन्यमा बिलायौ।
आखिर रैछ दैबकै लिला, उसैमा मिलायौ।
स्तब्ध पारी ...............................

बिर्सने छैनौ राष्ट्रले पनि अमुल्य योगदान।
युगौ युग गाउने छौ तिम्रो कृतिको जयगान।।
आत्मालाइ सदा चीर शान्ति मिलोस यही छ पुकार ।
भावपूर्ण अन्तिम श्रृद्धान्जली यसैलाइ स्वीकार ।
स्तब्ध पारी......................................

आफै भुले


दिलिप योन्जन

आफै भुले आफ्नो खुसी
निस्ठुरीको माया जालमा परी।
ढुखि रहने मुटु पाए
बाचुन्जेली सधै-सधै भरी।।

कसरी बुझ्नु मनको कुरा
सधै हुन्थि हासी-खुसी।
हृदयमा तिनको तस्बिर थियो
लगी छाडी मुटु चिरी।।

कती कठोर मन तिनको
कसम तोडी एकै चोटी।
कस्तो माया लाएको नी
मर्नु न बाच्नु पारी छोडी।।

गजल


भूपेन्द्र महत

शिर बिसाउने काख पाइन जती थाके नि
थिर छैन प्रिया मन सुनै सुनले ढाके नि
-
लखतरान भई जब म तिमी सामु हुन्थे
अमृत छर्थेयौ तिमी खोले फाडो जे पाके नि
-
बिट फाटे टोपिको ,फेरा च्यातिए नी दौराको
हटेन कहिले त्या पुर्णिमा औसिले झाके नि
-
उचाई नाप्न नजाने,जती तन्काए नि धनु
झर्ला र कहिले तारा निशाना जती ताके पनि
-
सुनको पिजडामा कुजिई पैचो हाँस्नु परे
जानु छैन आफ्नो पन गुमे स्वोर्गैले डाके नि

म धेरै-धेरै रुइ दिउला


लोकेश यक्थुङ्बा

म धेरै-धेरै रुइ दिउला तिमी सधैं हासी रहनु
म मरेर गए पनि तिमी जूनि-जुनी बाची रहनु

खहरेको पानी न हुँ समुन्द्र नपुग्दै सुक्न सक्छु
आधा आकाश चुमेर फेरी पनि झुक्न सक्छु

त्यसैले त बिन्ती छ मेरो सधैं भरी नाची रहनु
म मरेर गए पनि तिमि जूनि-जुनी बाची रहनु

जानु छ तिमी कुन शहर नसोधी गए हुन्छ
झुपडीमै बसौला म तिमी नरोइ गए हुन्छ

म धेरै-धेरै रुइ दिउला तिमी सधैं हासी रहनु
म मरेर गए पनि तिमी जूनि-जुनी बाची रहनु

फाखोङमा,लिम्बुवान

Sep 22, 2008

मिठो अचार चार

सानु पैजा

भष्टचार
दुराचार
बिभिचार
लोकचार
समाजका परचलित चारहरु
हाम्रै मौलिक चाँडबाड जस्तै हुन
हाम्रो वरिपरी धुमिरहन्छन
अचार जस्तै मिठा हुन
सबैको मुखै रसाउछन ।
यी चार नभए यहाँ के हुन्छ ?
यि चार भएन भने देश
देश रहन्न रे ।
यो माटो लाई लुट्न
बिदेशी छिर्नु पर्छ रे
बिदेशीको लुटाईमा
चेलीको सिन्दुर पुछिन्छ रे
अनि आमाहरु बिदेशीको
कोठी कोठीमा पुग्नु पर्छ रे
त्यसैले हामीले पनि
यी चार लाई जोगाकै छौ
आफ्नै बाट
बेचिएर
बलत्कार सहेर
शोषित भएर
दमित भएर
यो देश बचाएकै छौ।
यि चार चार लाई जोगाएर
भष्टचार
दुराचार
बिभिचार
लोकचार

पात्लेखेत - ७ म्याग्दी

Sep 21, 2008

गजल


बसन्त मोहन अधिकारी

आज पनि यो साँझमा मैले खान खाइन ।
चामल किन्न गाकी आमा अझै पनि आइन ।

चार्डपर्व दशै तिहार गाउँघरमा आए
हाँसो खुसी उमङ्गको कहिल्यै गित गाइन ।

कालीकोटको जन्म हजुर यैं पाखुरा धस्छु
आङ्ग ढाक्ने पुरा कपडा कैलै पनि लाइन ।

धेरै भयो शान्ति दिदी घरगाउँ छाडीगाकी
किन होला - अफै पनि हामी बिच छाइन ।

भोकमरी र हैजा लागी भाइले खुट्टा तान्दा
बर्षदिनको दशै पनि मैले मान्न पाइन ।

Sep 15, 2008

नरोक


राकेश कार्की

बन्दुक हैन बालबालिकालाई
कापी कलम बोक्न देऊ
घाउ छन् धेरै बिसेक पार्न
पट्टी मलम बोक्न देऊ

उड्न देऊ परेवालाई
शान्तिको सन्देश छर्न देऊ
फर्कन देऊ कोपिलालाई
आशाको सुवास छर्न देऊ

नरोक बिश्वासका घण्टहरु
सुरिलो धुनमा बज्न देऊ
नरोक मायाका शब्दहरु
गीत भै मनमा बज्नदेऊ
लस् एन्जेलस्

मेरो देश नेपाल


जवेगु दिलिप लिम्बु

हिमाल, पहाड, तर्राई, बेसी
मेरो देश नेपाल,
हरियाली वन, पाखा, खोलानाला
सगरमाथा शिखर,
हजार जात, हजार वर्ण
बसोबास छ यहाँ,
मिलीजुली बसेकै थियौं
कति राम्रो यहाँ ।
साँझ बिहान, शिठोपिठो खाई रमाएकै थियौं
कति राम्रो यहाँ,
दुःख सुख जसो तसो बाँचेकै थियौं
कस्ले आज कस्लाई मारयो,
कस्ले आज कस्लाई रुवायो
यति राम्रो संसार थियो
कस्ले षडयन्त्रगरी फुटायो ।
उजाड सिउँदो खाली कोख
कस्ले कस्लाई बनायो,
बाबु गुमाए आमा गुमाए
छोरा गुमाए छोरी गुमाए
श्रीमान गुमाए श्रीमति गुमाए
मुर्दा तुल्य एक्लो भई
अर्धजीवीत टोलाइ रहे ।
अनाथ बच्चा, निर्दोष अपाङ्ग
रोएको आज सङ्गीत भयो
हजारौं मान्छेका रक्तपात यहाँ
नौ रङ्गी बसन्त हरियाली भयो,
शान्तिको देश भनी चिनिएको नेपाल
लडार्इंको भूमरी भूमि भयो
हिमाली, पहाडी, तर्राई मधेसी भनी
कस्ले कस्लाई नाम लगायो ।
आ-आफै नेता हुँ भनी
निर्दोषी माथि लर्डाईं होम्यो
भाषण गर्ने नेता होइन
काम गर्ने नेता चाहियो,
ब्यबस्थापिका सिमित कागजमा होइन
ब्यबहारमा लागू गर्नु परयो ।
हत्या हिंसा छाडौं है
मिलेर हामी अगाडी बढौं
हामी मिले समाज बन्छ
समाज मिले शहर,
शहर मिले देश बन्छ
देश बने हामो नयाँ नेपाल बनाउने सपना
अवश्य पूरा हन्छ ।।

सुन्दरीको सुन्दरता


चन्द्र गुरुङ्ग

तिम्रो आँखाको गहिराइभन्दा
परेलीको डिल-डिलमा रङ्गरोगन गरिएको
कालो गाजल राम्रो !
लालुपाते ओँठहरूभन्दा
ती ओँठका भित्ता-भित्तामा पोतिएको
चकिलो लिपिस्टिक राम्रो !
नाकभन्दा पनि
नाकमाथि सजेको चिटिक्क फुली राम्रो !
दुइ कानहरूभन्दा त
कानै चुडाउने गरी
पिङ खेलिरहेको चमचम यार्लिङ राम्रो !
लामा-लामा औँलाहरूभन्दा
वासनादार नेलपालिस नै राम्रो !
तिमीभन्दा बढी
तिम्रो भित्री अङ्गहरूलाई छोप्न अर्समर्थ
डिजाइनदार छोटो ड्रेस राम्रो !
र तिम्रो शिरभन्दा पनि
काटछाँट पारिएको हेयर स्टाइल झन् राम्रो !
ए सुन्दरी झ्
तर एउटा कुरो
भन त
कता छ तिम्रो आफ्नो सुन्दरता ?!

Sep 13, 2008

हाँसेर बाँच हाँसेर मर....


दिलिप योन्जन


खुशीमा बाँच

हजारौ हजार शतब्दी

समानता र स्वतन्त्रमा

अन्याय र रुढिबादको बिरोधमा

उन्नति र प्रगतिको किरण छर्दै

बाँच्न त बाँच सधै हाँसे

रस्वार्थमा ढेश डुबाएर नबाँच

माटो र पानी बेचेर नबाँच

उन्नति र प्रेगतिलाई खाएर नबाँच

इज्जत र प्रतिश्ठमा बाँच्न देउ

मुक्ति पाउन लड बिरोधमा

बिजयको टीका लगाई हाँसेर बाँच..............

मर्नु नै परे देशको लागि हाँसेर मर................

गोर्खालीको बाटो

हस्त गौतम मृदुल

रोटी पोल्ने चुलो, खेतीको गरा छुटियो।
छुटने छैन कहिल्यै पनि गोर्खालीको जाती।

उही भाषा उही भेष, संस्कृति र संस्कार,
फुटने छैन गर्विलो छ, नेपालीको छाती।

बिरानो छैन नाता, हो रगतले लेखेको,
सुगौली सन्धीले मात्र ठुलो घात गरयो।

मेचीकालीमा सिमित पारी र्सवभौमिता,
आखिरमा गोर्खालीको स्वाभीमान हरयो....

खोजी गर्ने छौ हाम्रो आफनो भुगोल,
कुनै दिन लुटिएको सर्वभौमिक माटो।

एउटै छ चाहाना, एउटै छ कामाना,
कोही सक्दैन छेक्न, गोर्खालीको बाटो।

भर्जिनिय, अमेरिका

अब लेख्दिनँ कविता


किराँती भोगेन एक्ले

भो एहोई अब लेख्दिनँ कविता
कति लेख्नु ?
बोकेर सम्झना मुहानको
बगेर समुन्द्रमा बिलाएको खोला
डालीको माया सम्झन्दै न्यानो
चुडिएर हुरीसँगै उडेको पात
सपनामा देख्ने आफ्नो आगन
बिपनामा खेप्ने मुङ्लाने कर्म
जति लेखे पनि जे जे लेखे पनि
आफ्नो हराएर आफू बाँचेको बेला
जुठो टपरी सोहोर्नुकै व्यथा लेख्नु पर्छ
हराएको मान्छेकै कथा लेख्नु पर्छ
खाली निन्याउरो अनुहारमा
हाँसोको लेपन दलेर
बिलाएर एका देशमा देश खोज्दै
बिराएर देश पर्देशसँग तीतो पोख्दै
भो एहोई अब लेख्दिनँ कविता

मिसिएर झ्याउरे र हिपहप
दशगजा बनेको छ कान
ढिंडो र बर्गरको स्वादमा अलमलिएर
झन् झन् लाटा न बाठा बन्दै छ जिभ्रो
न बदल्न सक्छ आँखा आफ्नो श्यामश्वेत रङ्ग
न चिम्लन सक्छ देखेर झिलिमिली बत्ती
न छाड्न सक्छ नाक यो बेश्या सहरको गन्घ
न भुल्न सक्छ राम साइँलीको चुल्ठोको वास्ना
यस्तो दोसाँधमा
यस्तो दोधारमा
बिलौना पोखेर अस्थिर मनको
गाउँदै बेसूरा गीत
लगभग बेसूराझैं गिदीले
भो एहोई अब लेख्दिनँ कविता

अस्ति देशको मीठो लेखेँ
हिजो पर्देशको तीतो लेखेँ
आज न त्यो मीठो छ न तीतो छ
यो नहुनुको बेस्वादमा
कुन स्वादको कविता लेखौँ
खाली तिर्खै मार्नमात्र खै के लेखौँ
भो एहोई अब लेख्दिनँ कविता

कविता लेख्नलाई त
थिरमा हुनुपर्छ मन
तालमा हुनुपर्छ चाल
फुममा हुनुपर्छ मस्तिष्क
खरी झरेको मादल
ओसिएको च्याब्रुङ
बजाउनु भन्नुमात्र
ठटाउँदाको दास्ती
बजाउनेलाई भन्दा
बज्नेलाई सास्ती
यस्तो संकटमा
खै के लेखौँ कविता
बिच्चामा, राप्पाको तेसै
भो एहोई अव लेख्दिनँ कविता

लेण्डुपहरु


कृष्ण प्रसाई

देशमा विभिषणहरु ज्यूदैं छन् ।
देशमा जालन्धरहरु पनि छन् ।
जे जति अर्जुनहरु छन्-
ती अव कुनै हालतमा,
कृष्णको वहकाउमा,
युद्ध लड्न चाहादैनन् ।
र पश्चतापको भाषामा-
उल्टै सम्झाइरहेछन् कृष्णलाई,
फेरि अर्को युद्धको तयारी-
अव कसैगरी गर्नु हुन्न भनेर ।
अझै जिकिर छ कृपाचार्यको -
उनले चाहेका भए ,
विगतमा पनि -
युद्ध टल्न सकिन्थ्यो भनेर ।
निरीह धृतराष्टहरुले -
पहिला पनि कहाँ सिमाना देखेका थिए र !
सञ्जयहरु पनि हड्तालमा जुटेका छन् -
उनीहरु अव,
कुनै अन्धाको पाउभक्तिमा,
आफ्नो समय उत्सर्ग गर्न चाँहादैनन् ।

चाँहादैनन्-
पुत्र मोहको नाउँमा,
एउटा सिंगै सभ्यता नासियोस् ।
दाउको राजनीति छोडेर,
सकुनी पनि सुध्रिएका छन् ।
सभ्यता टिकिरहनु पर्छ भनेर-
दुर्योधन सत्संगमा भिजेका छन् ।
इच्छा छैन कसैलाई-
अव कुनै युद्ध चम्कियोस-

खरानी बनोस कुरुक्षेत्र ।
म चौतारीमा वसेर,
तल हेरिरहेछु -
मेरो देशमा,
हस्तिनापुरमा नभएका-
केही लेण्डुपहरु छन्-
केही लेण्डुप हुन खोज्दैछन्-

भरखर जन्मेका केही लेण्डुपहरुलाई,
साना नानीहरु-
पुतला बनाएर जलाउदैछन् ।
अनामनगर, काठमान्डौ